„Kobieta pracująca” z najstarszego cmentarza wczesnośredniowiecznego Sandomierza
W latach 2013-2015 w trakcie nadzorów i badań wykopaliskowych prowadzonych w związku z remontem i przebudową budynku przy ulicy Opatowskiej 19 na Starym Mieście w Sandomierzu (tzw. dom Wajraucha), przylegającego od strony zachodniej do Bramy Opatowskiej, odkryto dziewięć grobów szkieletowych, w tym kilka z wyposażeniem[1]. Pochówki stanowią prawdopodobnie najstarszą część wczesnośredniowiecznego cmentarza rzędowego, który rozciągał się na Wzgórzu Miejskim w jego północnej części (od północnej części Rynku do północnej skarpy Wzgórza). Należy je datować na koniec X – początek XI wieku i wszystko wskazuje na to, że pochowano w nich przedstawicieli lokalnych elit.
Badania antropologiczne odkrytych szkieletów z grobów przeprowadziły prof. dr hab. Wanda Kozak-Zychman i mgr Anna Szarlip z Instytutu Archeologii UMCS w Lublinie. Szczególnie ciekawy materiał kostny znajdował się w grobie nr 4, w którym pochowano kobietę z popularną we wczesnym średniowieczu ozdobą głowy, tzw. kabłączkiem skroniowym, o którego obecności świadczą charakterystyczne zielone przebarwienia na kościach czaszki[2].
Kobieta zmarła w wieku 40-50 lat (Maturus), miała około 150 cm wzrostu, wysoką czaszkę, szerokie czoło i średnio szeroki nos. Zaobserwowane nietypowe starcie powierzchni żujących zębów świadczy o tym, że były używane również do innych czynności niż jedzenie. Silnie rozwinięte miejsca przyczepów mięśni, głównie kończyn górnych i obręczy barkowej, są reakcją szkieletu na stale powtarzającą się, umiarkowanie forsowną aktywność ruchową, np. podczas pracy na krosnach. U badanej kobiety obecne są również schorzenia zwyrodnieniowo-przeciążeniowe, pourazowe i choroby przyzębia.
[1] Badania prowadziła mgr Monika Bajka z Sandomierza.
[2] Wyniki analizy antropologicznej kości z grobu nr 4 przedstawiono w trakcie XXXII Konferencji Sprawozdawczej „Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2015” w Lublinie w 2016 roku.
POSTER PRZEDSTAWIONY NA XXXII KONFERENCJI SPRAWOZDAWCZEJ W LUBLINIE W 2016 R.:
