Klub Przyjaciół Archeologii Ziemi Sandomierskiej

Archeologia dla najmłodszych

ARCHEOLOGIA to dziedzina nauki, która zajmuje się odkrywaniem najdawniejszej przeszłości człowieka.

PAMIĘTAJ! Archeolodzy nie zajmują się badaniem dinozaurów!

Kiedy na świecie pojawili się ludzie, dinozaury już dawno wyginęły. Żyły w innej epoce. Pojawiły się na Ziemi ponad 200 milionów lat temu, a wymarły około 65 milionów lat temu.

Nauką o dinozaurach i innych pradawnych roślinach i zwierzętach jest paleontologia.

Odkrywaniem przeszłości człowieka, oprócz archeologii, zajmuje się historia.

Historycy badając dzieje odczytują to, co zapisano w dawnych księgach i dokumentach. Archeolodzy badają przedmioty wydobyte z ziemi, dawne osady i cmentarzyska oraz wszelkie inne ślady pozostawione przez ludzi żyjących w przeszłości.

Archeologia, podobnie jak historia, jest dziedziną nauki, którą studiuje się na uniwersytetach. Jest też wspaniałą przygodą przez to, że archeolodzy poszukują śladów przeszłości prowadząc badania wykopaliskowe i nigdy do końca nie wiedzą, co odkryją pod ziemią.

rysunek: aNNA WOJDAN - KIELCE

rysunek:

małgorzata lato - lublin

Miejsce, w którym znajdują się ślady obecności ludzi w przeszłości i gdzie prowadzi się badania wykopaliskowe, nazywa się STANOWISKIEM ARCHEOLOGICZNYM.

Archeolodzy podczas prac wykopaliskowych badają różne rodzaje stanowisk archeologicznych:

* stanowiska osadnicze, czyli dawne obozowiska, osady, grody, wsie, miasta

* umocnienia obronne, takie jak wały, fosy i fortyfikacje

* miejsca, gdzie wydobywano i przerabiano różne surowce, na przykład kopalnie krzemienia, miejsca wytopu rud metali, ośrodki produkcji ceramiki, smolarnie

* miejsca kultu, na przykład kamienne kręgi megalityczne

* groby i cmentarzyska

* ślady dawnej uprawy roli

* pozostałości „budowli” komunikacyjnych i transportowych, czyli drogi, mosty, akwedukty, porty

* skarby, czyli przedmioty, które były kiedyś bardzo cenne, ich właściciel ukrył je w ziemi na pewien czas, na przykład dla zabezpieczenia przed kradzieżą, ale z różnych powodów nigdy ich nie odzyskał; skarby występują też jako ofiary złożone bóstwom w ziemi lub w wodzie

W epoce kamienia skarbem mogły być wytwory z krzemienia! Krzemień był wówczas cennym surowcem, służącym do produkcji narzędzi i broni.

ZABYTKI ARCHEOLOGICZNE

Przedmioty, które odkrywają archeolodzy na stanowisku archeologicznym, to ZABYTKI ARCHEOLOGICZNE.

Zabytki, które można wyjąć z ziemi, wziąć do ręki, nazywa się ZABYTKAMI RUCHOMYMI. To takie przedmioty, jak krzemienne ostrze czy fragment naczynia ceramicznego. Zabytki ruchome nazywa się też ARTEFAKTAMI.

ZABYTKI NIERUCHOME to takie, których nie da się wyjąć z ziemi i zabrać do muzeum, na przykład ślad po dawnym domostwie lub piwniczce. Po takich dawnych „budowlach” często zostają tylko ciemne plamy ziemi (zaciemnienia). Zabytki nieruchome nazywa się OBIEKTAMI.

Zabytki archeologiczne może znaleźć każdy przez przypadek, na przykład na polu.

Jeśli znajdziesz przedmiot, który wydaje Ci się bardzo stary lub przypomina zabytki archeologiczne, które już widziałeś, powinieneś go pokazać archeologowi w najbliższym muzeum lub w specjalnym urzędzie, który nazywa się Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków. O pomoc w przekazaniu znalezionego przedmiotu możesz poprosić rodziców lub nauczycieli. Archeolog powie Ci, czy znaleziony przez Ciebie przedmiot jest zabytkiem archeologicznym i czy należy go oddać do muzeum.