Klub KaPA w Rumunii. Część 2 - Sarmizegetusa Regia - stolica państwa Daków.
- MB
- 4 wrz 2017
- 3 minut(y) czytania
Dakowie
Sarmizegetusa i Sarmizegetusa Regia – dwie historyczne stolice, znajdujące się na terenie obecnej Rumunii, rzadko pojawiają się na liście miejsc, które warto zobaczyć w tym państwie. My nie mogliśmy ich ominąć. Nazwę Sarmizegetusa znamy od dawna jako stolicę starożytnego państwa Daków.
Dakowie byli prawdopodobnie jednym z plemion trackich. Ich kultura wykształciła się w VII-VI w. p.n.e. Zamieszkiwali ziemie położone na północ od dolnego Dunaju, czyli tereny obecnej Rumunii. Zajmowali się głównie pasterstwem (wypas górski) i rolnictwem. Źródłem bogactwa Daków były jednak kruszce, w które obfitowały Karpaty, m.in. żelazo, złoto i srebro. Wytwarzali z nich np. wspaniałą biżuterię i czerpali znaczne korzyści z produkcji wyrobów metalowych. Bogactwo Daków z pewnością przyczyniło się do rozwoju rzadko spotykanej jedności międzyplemiennej i ośrodków typu miejskiego. Ok. 60 r. p.n.e., zjednoczeni przez Burebistę, później przez Decebala (87-106), utworzyli silną organizację państwową, Dację. Po podbiciu przez cesarza Trajana w II w. n.e. Dacja stała się prowincją rzymską.
Stolicą starożytnego państwa Daków była Sarmizegetusa Regia, zaś stolicą rzymskiej prowincji Dacji zbudowana 40 km dalej Ulpia Traiana Sarmizegetusa, nazwana później Sarmizegetusą.
Sarmizegetusa Regia
Główny ośrodek przedrzymskiej Dacji, Sarmizegetusa Regia, leży w południowo-zachodniej części Siedmiogrodu w Górach Orăştie. W pobliżu znajdują się kolejne fortece (cytadele), np. Costești-Cetățuie w Costești, które wraz z Sarmizegetusą Regią tworzyły zaplanowany, koncentryczny system obronny. Wznoszono je od I w. p.n.e. w okresie rozkwitu państwa Daków w związku z rosnącym zagrożeniem ze strony Imperium Rzymskiego. Rzymianie nazywali je „ufortyfikowanymi górami”. Ruiny sześciu fortec dackich w górach Orăştie zostały wpisane w 1999 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Sarmizegetusa Regia została zbudowana na wysokości ponad 1000 m n.p.m. i zajmowała powierzchnię ponad 3 km². Miasto zostało otoczone potężnymi murami obronnymi. Posiadało własny system kanalizacji, którym w czasie oblężeń doprowadzana była woda. Składało się z trzech części: usytuowanej najwyżej fortecy, osiedla mieszkalnego i strefy sakralnej ze świątyniami i wielkim ołtarzem. Z fortecy do strefy sakralnej prowadziła droga o szerokości 4 m, wybrukowana płytami łupku zawierającymi mikę, przez co błyszczała jak złoto odbijając światło (do dzisiaj zarówno odsłonięty fragment starożytnej drogi, jak i ziemia na terenie stanowiska charakterystycznie błyszczą dzięki dużej zawartości miki). Droga była zapewne miejscem procesji religijnych. Świątynie były zbudowane na planie prostokąta i okręgu. Pozostałościami po nich są przede wszystkim rzędy kamiennych kolumn (z andezytu i wapienia) i ślady po słupach drewnianych, które były oblepione gliną. Pomiędzy świątyniami znajduje się monumentalny okrągły ołtarz z andezytu o średnicy ponad 7 m!, któremu przypisuje się m.in. funkcje astronomiczne.
Ruiny stolicy państwa Daków odkryto już na początku XIX wieku – były znane jako Grădiştea de Munte.
Ciekawostki i informacje praktyczne
Przed wjazdem na wzniesienie, na którym zlokalizowane jest stanowisko archeologiczne Sarmizegetusa Regia znajduje się budynek z ekspozycją poświęconą wyjątkowemu znalezisku 24 złotych bransolet, spiralnie zwiniętych, bogato ornamentowanych, z zakończeniami w postaci stylizowanej głowy węża, z których każda waży około 1 kg! Skarb został znaleziony przez szabrowników w latach 1999-2001 na terenie stanowiska Sarmizegetusya Regia i sprzedany za granicę. Połowę egzemplarzy udało się odzyskać, a w skutek tego wydarzenia w 2004 roku wprowadzono w Rumunii zakaz używania detektora metali bez stosownego zezwolenia. Złapani z wykrywaczem „detektoryści” płacą wysokie grzywny. Tamtejsi archeolodzy twierdzą, że proceder rabowania stanowisk archeologicznych został przez to znacznie ograniczony.
Na górze, przed wejściem na szczyt wzniesienia znajduje się parking, dalej trzeba przejść kawałek pieszo. Stanowiska pilnują strażnicy, wstęp na jego teren jest płatny, kosztuje ok. 10 zł. Udostępniony do zwiedzania teren stanowiska wraz z pozostałościami starożytnych budowli jest bardzo zadbany. Brakujące elementy ruin zostały uzupełnione, dzięki temu łatwiej wyobrazić sobie wygląd całości. Pomocne są również tablice opisowe, dwujęzyczne (w językach rumuńskim i angielskim) z planami i rysunkowymi rekonstrukcjami budynków.
Całość robi ogromne wrażenie i przywodzi na myśl peruwiańskie Machu Picchu, a okrągła duża świątynia kojarzy się z brytyjskim Stonehenge.
Polecamy gorąco zobaczyć Sarmizegetusę Regię, szczególnie odwiedzającym położony niedaleko „zamek z Disneya” w Hunedoara, który często jest jednym z głównych punktów na mapie osób podróżujących do Transylwanii.
Ślady Daków w Polsce
O śladach Daków odkrytych na Podkarpaciu:
https://archeowiesci.pl/2008/09/08/polskie-kurhany-starozytnych-dakow/
Co łączy Daków z Ziemią Sandomierską? Wykonane na kole garncarskim dackie naczynia znalezione w wyposażeniu tzw. grobu książęcego z Sandomierza-Krakówki:
http://www.zamek-sandomierz.pl/viewpage.php?page_id=58
W następnej części relacji z naszego pobytu w Rumunii przybliżymy ruiny Sarmizegetusy – stolicy rzymskiej prowincji Dacji.
