Badania na cmentarzysku późnoneolitycznym w Sadowiu w pow. opatowskim
W latach 2015-2016 zostały przeprowadzone archeologiczne badania wykopaliskowe o charakterze ratowniczym na cmentarzysku z okresu późnego neolitu w miejscowości Sadowie, powiat opatowski (stanowisko archeologiczne nr 23). Stanowisko zostało odkryte przypadkowo przez jednego z mieszkańców, który podczas prac rolnych natknął się na dość płytko zalegające kamienie, a usuwając jeden z nich odsłonił komorę grobową zawierającą kości ludzkie i fragmenty naczyń.
W trakcie dwóch sezonów badawczych odsłonięto powierzchnię 3,5 ara, rejestrując na niej 10 grobów. W grobach znajdowały się szkielety oraz ich fragmenty, łącznie osiem ludzkich oraz siedem należących do zwierząt. Dwa z nich zawierały elementy konstrukcji kamiennych w postaci „skrzyń” zbudowanych z płyt lub bloków kamiennych, pozostałe jedynie pojedyncze kamienie stanowiące rodzaj bruku kamiennego, na którym układano szczątki zmarłych. Zarejestrowano też konstrukcje mieszane, kamienno-drewniane.
W roku bieżącym natrafiono na grób mający charakter niszowy. Wejście do wnętrza zostało zasłonięte dużymi płytami kamiennymi, natomiast dno grobu pokryte było w całości kamieniami – brukiem ułożonym z płyt i nieregularnych kamieni. W niszy natrafiono na szczątki należące do sześciu zmarłych, które nosiły ślady wtórnego naruszania. Jeden z pochowanych musiał zapewne zginąć nagle, o czym świadczy krzemienny grocik strzały wbity w kość przedramienną.
We wszystkich grobach znaleziono bogate wyposażenie składające się z naczyń okazale ornamentowanych na powierzchniach zewnętrznych, a także krzemienne narzędzia: siekierki, dłuta i tzw. noże. W jednym z grobów odkryto również 5 zawieszek z kłów dzika, służących jako ozdoby.
Charakter zabytków świadczy o związku cmentarzyska z kulturami amfor kulistych oraz złocką. Badaniami w Sadowiu kierował dr Wojciech Pasterkiewicz z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Prace badawcze na stanowisku będą kontynuowane w roku przyszłym.
Zdjęcia: Wojciech Pasterkiewicz
