Skarb monet z XVII wieku z okolic Ożarowa w woj. świętokrzyskim

Do Delegatury w Sandomierzu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków trafił liczący ponad 160 monet skarb srebrny znaleziony w jednej z miejscowości niedaleko Ożarowa. Pierwszych 15 monet zostało znalezionych przypadkowo na polu, w niewielkiej odległości od siebie, przez jednego z mieszkańców. Informacja o znalezisku dotarła do Pana Wojciecha Rudziewicza-Rudziejewskiego ze Stowarzyszenia „Szansa” z Annopola, zajmującego się m.in. popularyzacją historii lokalnej i edukacją historyczną, który zaproponował przeprowadzenie w miejscu odkrycia monet poszukiwań, jako że zachodziło wysokie prawdopodobieństwo, że stanowią one część większego skarbu zakopanego w ziemi a obecnie, podczas prac rolnych „rozoranego”. Poszukiwania przeprowadzono w porozumieniu z Delegaturą w Sandomierzu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, po uzyskaniu odpowiedniego pozwolenia na ich prowadzenie, w początkach kwietnia 2018 roku. Doprowadziły one do odkrycia kolejnych ponad 140 monet. Część z nich była ze sobą sklejona, co wskazuje, że znajdowały się one pierwotnie w jakimś pojemniku, zapewne posegregowane i zawinięte w rulony.

Wstępne oględziny przeprowadzone przez Michała Grabowskiego z Lublina wykazały, że wśród monet wchodzących w skład skarbu są głównie monety srebrne, m.in.: szeląg Zygmunta III Wazy z 1589 roku, wybity w Olkuszu (najprawdopodobniej najstarsza moneta w skarbie), grosze, trojaki, półtoraki (głównie z mennicy w Bydgoszczy) i jeden szóstak Zygmunta III Wazy z lat 20. XVII wieku, jeden szkocki turner Karola I wybity w mennicy w Edynburgu w między 1632 a 1639 rokiem, półtoraki tzw. okupacyjne królowej szwedzkiej Krystyny wybijane w mennicach Elbląga i Rygi z 2 ćwierci XVII wieku, szelągi ryskie, inflanckie i elbląskie władców szwedzkich Gustawa II Adolfa, Krystyny i Karola Gustawa, półtoraki lenne z Prus Książęcych, monety austriackie o nominale 3 krajcarów, wybite za panowania Ferdynanda II Habsburga (1619-1637), a także nieliczne szelągi miedziane Jana Kazimierza, w tym jeden z mennicy w Wilnie wybity w 1666 roku (najmłodsza moneta ze skarbu).

Sądząc po wieku najmłodszych monet, skarb został ukryty najpewniej w latach 60-70. XVII wieku. Po przeprowadzeniu konserwacji i opracowaniu zostanie przekazany do jednego z muzeów sandomierskich.

TEKST I ZDJĘCIA:

dr hab. Marek Florek

WUOZ w Kielcach, Delegatura w Sandomierzu

Klub Przyjaciół Archeologii Ziemi Sandomierskiej